کنتاکتور و کاربردهای آن

در تمامی وسایل برقی لازم است کلیدهایی برای قطع و وصل جریان برق وجود داشته باشد تا از این طریق، ورود و خروج جریان کنترل شود. بسته به نوع وسیله و کاربرد آن، نوع کلید کنترل کننده نیز متفاوت خواهد بود. کنتاکتورها انواعی از این کلیدها هستند که براساس جریان مغناطیسی عمل می کنند. در هر کنتاکتور سه کانتکت وجود دارد که رابط میان این قطعه ها، میدان مغناطیسی است. در بازار برندهای بسیار زیادی در زمینه تولید کنتاکتور فعالیت می کنند که هیوندا، ال اس، چانت، اشنایدر و پارس فانال معروف ترین برندها در این زمینه هستند.

آشنایی با کنتاکتور ساختار آن

کنتاکتور را می توان نوعی کلید مغناطیسی دانست که اساس کار آن به کمک جریان کوچک است. زمانی که جریان کوچک وارد کنتاکتور می شود، کلید مدار را شون کرده و زمانی که جریان قطع می شود، کلید مدار را خاموش خواهد کرد. هر کنتاکتور از سه قسمت تشکیل شده است:

• کانتکت ها

صفحات اتصال که به کمک میدان مغناطیسی به همدیگر وصل می شوند. در هر کنتاکتور کانتکت توان، کانتک کمکی و فنر کانتکت وجود دارد.

• آهنربای الکتریکی

همانگونه که بیان کردیم، اساس کار ر به کمک میدان مغناطیسی است. این میدان توسط آهنربای الکتریکی ایجاد خواهد شد.

• قاب کنتاکتور

تمام قطعات کنتاکتور در داخل محفظه ای قرار گرفته است که نه تنها عمل محافظتی از قطعات داخلی را انجام می دهد بلکه نوع عایق است تا افراد در حین استفاده از آن دچار مشکل نشوند. برای اینکه عمل عایق بندی انجام گیرد، جنس قاب را از مواد پلاستیکی، نایلون و موادی از این قبیل ساخته می شود.

چرا از کنتاکتور استفاده کنیم؟

همانگونه که ذکر کردیم، کنتاکتور نوعی کلید است که برای کنترل جریان برق استفاده می شود. ممکن است این سوال برای شما پیش آمده باشد که اگر عملکرد با کلید یکی است، چرا از همان کلیدهای الکتریکی و دستی برای این منظور استفاده نکنیم؟ کنتاکتور چند مزیت عمده دارد:

• با کمک این قطعه امکان کنترل از راه دور و از چند مسیر، وجود دارد.
• طول عمر بالایی دارند و در نتیجه به طول عمر مدار الکتریکی وسیله برقی کمک خواهد کرد.
• از آنجایی که این قطعه با سرعت بالا می تواند جریان برق را قطع و وصل کند، لذا استهلاک کمتر خواهد شد.
• شما با کمک این قطعه می تواند مدارهای کنترل اتوماتیک را طراحی کنید.
• همانگونه که ذکر شد، این قطعه دارای محفظه عایق است در نتیجه ضریب اطمینان آن برای انسان بیشتر خواهد بود.
• اگر جریان برق قطع شود، این قطعه مدار را نیز قطع می کند و اگر بخواهد مجددا شروع به کار کند، باید دوباره استارت بخورد. در نتیجه این مسئله کمک می کند که قطع و وصل شدن های ناگهانی برق، به سلامت مدار آسیب وارد نکند.
• لازم است بدانید که کانتکت ها به هیچ عنوان بر روی هم سایش پیدا نمی کنند در نتیجه عمر قطعه در طول مدت استفاده از آن، کم نمی شود.

معرفی انواع کنتاکتور

کنتاکتورها انواع مختلفی دارند که تقسیم بندی آن ها براساس نوع ولتاژ بین کانتکت ها و نوع باری که می توان به آن ها وصل کرد، به چند دسته تقسیم می شوند:

• AC1

این نوع بار غیر سلفی یا بار سلفی ضعیف را تولید می کنند و مهمترین کاربرد آن، در گرم کن های برقی است که ضریب توان آن ها 95/0 است.

• AC2

از این نوع در موتورهای آسنکرون روتور سیم‌پیچی شده بدون ترمز جریان مخالف استفاده می شود.

• AC3

در موتور آسنکرون روتور قفسه‌ای از این نوع استفاده می شود.

• AC4

در موتور آسنکرون روتور قفسه‌ای با ترمز این نوع کنتاکتور را به کار می برند. این نوع کنتاکتور می تواند در کوتاه ترین زمان، جریان بررق را به دفعات زیاد قطع و وصل کند.

• AC11

نوعی کنتاکتور کمکی است کنتاکت قدرت کوپل مغناطیسی ندارد در نتیجه فقط در مدار فرمان استفاده خواهد شد.

• DC1

این نوع نیز بار غیر سلفی و یا سلفی ضعیف تولید نموده و در گرم کن برقی به کار می روند.

• DC2

در موتورهای شنت که لازم است موتور در حین کار قطع شود، این نوع کنتاکتور اعمال شود.

• DC3

اگر بخواهیم در موتورهای شنت تعداد دفعات قطع و وصل شدن را در زمان کوتاه زیاد کنیم، از این نوع کانتاکتور استفاده می شود.

• DC4

در موتورهای سری، این نوع کنتاکتور می تواند در حین کار جریان را قطع و وصل کند.

• DC5

در موتورهای سری که قرار است به تعداد زیاد و در زمان اندک، جریان قطع و وصل شود، از این نوع استفاده می شود.

• DC6

نوعی کنتاکتور کمکی یا فرمان است.

کاربرد کنتاکتور در وسایل برقی

در وسایل برقی خانگی و صنعتی با اهداف مختلف از کنتاکتور استفاده می شود:

• گاهی اوقات مداری با جریان ضعیف داریم که می خواهیم به وسیله آن، یک وسیله با جریان بالا را کنترل کنیم. در این صورت وجود این قطعه ضروری است.
• کنتاکتورها نقش محافظتی است. مداری از محافظ کنتاکتور و یک کنتاکتور طراحی شده و در منازل، تابلوهای برق ورودی ساختمان و کارخانه و… به کار می رود. در این صورت دیگر نیازی نیست برای وسایل برقی خود از محافظ استفاده کنید.

راهنمای خرید کنتاکتور

د ابتدای مقاله ذکر شد که اگر به دنبال برندهای شناخته شده و باکیفیت در زمینه تولید کنتاکتور هستید حتما به سراغ برندهای هیوندا، ال اس، چانت، اشنایدر و پارس فانال  بروید. به طور کلی برای خرید این قطعه باید به چند نکته توجه داشت که برندهای مذکور بهترین شرایط را برای شما فراهم می کنند:

• حتما مشخصات روی کنتاکتور را بخوانید. تمامی این اطلاعات، کیفیت، قدرت و کارایی ر را نشان می دهد. اگر خودتان اطلاعات کافی در این زمینه ندارید. برخی از برند ها همانند هیوندا، ال اس، چانت، اشنایدر و پارس فانال مشاورین فروش را برای این منظور در نظر گرفته اند.
• کنتاکتور باید تست شود اما نحوه تست بسیار مهم است چرا که اگر به درستی انجام نشود، ممکن است قطعه بسوزد.
• برندهای نام برده در حضور خودتان تست کنتاکتور را انجام خواهند داد.